Najważniejsze trendy technologiczne IT w 2023 roku

Początek styczna to dobry moment na stworzenie postanowień noworocznych, ale i podsumowanie minionych dwunastu miesięcy. Choć dla wielu osób rok to stosunkowo krótki okres, w branży IT zaszło mnóstwo zmian. Dynamika rozwoju okazała się nieporównywalnie większa niż w poprzednich latach. Zmiany te były na tyle istotne, że na przestrzeni 2023 roku możemy wyszczególnić szereg cyfrowych kamieni milowych i trendów technologicznych. Podsumujmy więc najważniejsze elementy budujący świat IT na 2023 rok.

Przegląd najważniejszych trendów technologicznych 2023 – subiektywny raport

Jak co roku, tak i w tym przyglądamy się transformacji cyfrowej oraz najważniejszym zmianom wynikającym z naturalnej formuły ewolucji. W 2020 roku pandemia zainicjowała zmiany na rynku pracy, wymuszając dynamiczne przejście na tryb zdalnego realizowania zadań zawodowych. Na podstawie tych doświadczeń w 2021 roku intensywny rozwój zauważyć można w metaverse, czyli wirtualny świat wspierany rozmaitymi narzędziami teletechnicznymi VR. Kolejny, 2022 rok to poszukiwanie możliwości zwiększenia przestrzeni do przechowywania znacznej ilości danych. W wyniku tego procesy biznesowe i zadania analityczne przeniosły się do chmur obliczeniowych i rozwiązań typu multicloud. Można się zatem spodziewać, że ostatnie trzy lata ukierunkowały pewną ścieżkę trendów w IT nie tylko na rok 2023, ale też na przyszły rok. Na podstawie naszych doświadczeń informatycznych, obserwacji oraz zleceń realizowanych dla klientów biznesowych przygotowaliśmy subiektywne zestawienie kluczowych momentów, jakie pozostawił po sobie miniony rok.

Sztuczna inteligencja wyznacznikiem rozwoju

Naszego zestawienia trendów nie można rozpocząć inaczej niż poprzez skupienie się na AI i ML, czyli sztucznej inteligencji (AI) i uczeniu maszynowym (ML). O samym machine learningu napiszemy nieco więcej później, teraz skupimy się na dynamicznym rozwoju sztucznej inteligencji. Sam koncept AI nie jest nowy, znamy go chociażby z gier komputerowych czy tłumaczy online. Możemy jednak śmiało stwierdzić, że przepaść dzieli to, na jakim poziomie sztuczna inteligencja była w 2022, a jaka jest pod koniec 2023 r. Zdecydowana większość powtarzalnych zadań – o czym napiszemy więcej w dalszej sekcji – wykonywana jest przez specjalnie przystosowane algorytmy. Rozwój AI widać nie tylko po ich zastosowaniu u firm z sektora technologicznego, jak w przypadku Microsoft, ale też po powszechnej dostępności takiego rozwiązania. Realizując zlecenia dla naszych Klientów, wiele briefów opiewało na opracowanie rozwiązań w oparciu o OpenAI i integrację z ChatGPT. Sztuczna inteligencja pozwala natychmiastowo odciążyć część pracowników, a nawet wypełnić pewną grupę wakatów. To z kolei umożliwia optymalizowanie kosztów i redukcję globalnych wydatków w przedsiębiorstwie. Niewątpliwie jednak oprogramowanie bazujące na AI będzie rozwijane tak w przyszłym, jak i w 2025 roku, tworząc swoisty ekosystem nowoczesnych technologii cyfrowych. O tym, jak ogromne znaczenie miało AI w naszych życiach niech świadczy fakt, że „artificial intelligence” zostało Międzynarodowym Słowem Roku 2023 według Kapituły Collins Dictionary. 

Implementacja technologii machine learning

Machine learning się prominentnym elementem rozwiązań IT w zakresie sztucznej inteligencji. Jak nazwa wskazuje, maszyna niejako „uczy się” zachowania poszczególnych użytkowników poprzez interakcję oraz wcześniej wdrożoną bibliotekę danych. Na tej podstawie system uczy się podejmowania decyzji tak, by przewidzieć zachowanie lub oczekiwanie użytkownika. Przykładem wczesnego machine learningu jest autouzupełnienie tekstu pisanego w smartfonach czy pamiętny piesek lub spinacz w programie Word wyszukujący rozwiązania na zadane pytanie. Dziś najpopularniejszym przykładem uczenia maszynowego jest ChatGPT i DALL-E. Dla przypomnienia: pierwszy z programów udziela odpowiedzi na zadane pytania na podstawie kryteriów postawionych przez użytkownika i dostępnych zasobów. Jest to rozwiązanie na tyle zaawansowane, że może on samodzielnie stworzyć całą rozkładówkę żurnala modowego, przygotować wypracowanie na temat rozmnażania pierwotniaków czy opracować wezwanie do zapłaty. DALL-E z kolei to system generujący dowolne obrazy na podstawie zapytań lub wprowadzonych haseł – i mamy tu na myśli dosłownie każdy, nawet najbardziej abstrakcyjny obraz. Papież Franciszek wykonujący wsad do kosza ponad broniącym LeBron Jamesem? Bez problemu. Gigantyczna gumowa kaczka walcząca z amerykańską marynarką wojenną? Nie ma sprawy. A może panorama Wrocławia z Ostrowem Tumskim w klimacie Cyberpunk? Da się załatwić. 

Automatyzacja zadań nie tylko w branży IT

Jeszcze kilka lat temu automatyzacja zadań była dostrzegalna głównie w branżach związanych z pracami produkcyjnymi oraz IT. Programista wykorzystywał frameworki do szybszego pisania aplikacji, a operatorzy wykorzystują odpowiednio skonfigurowane maszyny do wykonywania wyższej jakości produktów. Dziś niemal każda korporacja wdrożyła przynajmniej jedną formę infrastruktury IT, która przejęła część obowiązków pracowniczych. Większość firm wykorzystuje na swojej stronie WWW lub w kanałach komunikacji boty zaprogramowane na pomoc innym. Ten autonomiczny system ma za zadanie wyszukiwać odpowiedzi na zadane pytania zarówno w formie rozpoznawania pisma, jak i głosu. Tym sposobem boty mogą zostać „zatrudnione” w szeroko rozumianych zawodach contact center, m.in. w działach obsługi klienta czy marketingu bezpośredniego. Za ich pomocą można umawiać spotkania, przekierowywać klientów do odpowiednich działów, a nawet usprawniać poszczególne kroki lejka sprzedażowy. Automatyzacja zadań obecna jest także w instytucjach publicznych, gdzie infolinia czy systemy kolejkowe zarządzane są przez platformy bazujące na AI. Jesteśmy przekonani, że technologia automatyzacji zadań zawita także do biznesów w małej skali – jednoosobowych działalności i samozatrudnionych.

Cyberbezpieczeństwo i cybersecurity

Tematyka bezpieczeństwa w sieci nie powinna być nikomu obca, a przynajmniej nie tym, którzy regularnie korzystają z mediów społecznościowych, platform sprzedażowych czy aplikacji bankowych.  Już od kilku lat prowadzone są szeroko zakrojone kampanie społeczne i apele ekspertów, gdzie podkreślana jest waga cyberbezpiecezństwa. Mimo to poddawanie się rutynie, łatwowierność czy chciwość sprawiają, że dalej tracimy pieniądze na wyjątkowo dobrych inwestycjach czy udostępniamy dane do social mediów. Miniony 2023 rok przyniósł nam intensyfikację działań i wiele interesujących rozwiązań z zakresu cybersecurity. Dotychczas istniejące rozwiązania są regularnie unowocześniane, a tam, gdzie wciąż istnieje potencjał deweloperski, pojawił się szereg nowych aplikacji i systemów. Firmy coraz częściej rozumieją, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć i inwestują w zaawansowane zabezpieczenia, szczególnie w obszarze przetwarzania danych. Nowe technologie więc wdrażane są nie na podstawie przepisów ustawy czy odgórnego przymusu, a z potrzeby wzbudzania zaufania w oczach klientów. Te usprawnienia, w połączeniu z nowoczesnymi rozwiązaniami, takimi jak chociażby sieć 5G czy rozwiązania chmurowe gwarantują satysfakcję konsumentów i pracowników danej organizacji.  

Autentyczność w dobie treści AI

Sztuczna inteligencja poza ogromem zalet ma też swoją mroczną stronę – łatwość fałszowania danych. Niejednokrotnie można było usłyszeć o skandalicznych nagraniach głosowych czy gorszących zdjęciach znanych osób, po czym okazywało się, że zostały one wygenerowane przez SI. Jednak nie tylko to okazywało się problemem – masa fałszywych kont i farmy botów na mediach społecznościowych służyły do siania określonej, szkodliwej narracji. Dostawcy treści mogli zarządzać narracją w dowolny sposób – od poparcia zbrodniczych działań Rosji na Ukrainie przez dyskredytowanie polityków startujących w wyborach aż po promowanie teorii spiskowych. Nic więc dziwnego, że coraz więcej użytkowników Internetu zaczyna przykładać wagę do autentyczności i wiarygodności informacji. Dotyczy to nie tylko branży e-commerce, gdzie opinie muszą być zweryfikowane, a ich źródło przedstawione w niepodważalny sposób. Ostatni kwartał minionego roku przyniósł platformie X (dawny Twitter) istotną funkcjonalność. Użytkownicy tego medium mogą dodawać objaśnienia kontekstowe wyjaśniające półprawdy, manipulacje i niedopowiedzenia autorów popularnych wpisów. Nie będzie zaskoczeniem, że w tym przypadku najczęściej obnaża się kłamstwa i niedopowiedzenia pochodzące ze strony polityków. Nie trzeba też dodawać, że artificial intelligence tech dość istotnie wpłynął na kształtowanie nastrojów społecznych przed wyborami samorządowymi 15.10.2023 roku. 

Popularyzacja inwestycji w SaaS

Wśród producentów oprogramowania przez minione dziesięciolecie na równi popularne były dwa modele użytkowania programu: nabycie licencji lub wszelkie formy abonamentowe. Subskrypcje i abonamenty jednak wygrały swoją popularnością w 2023 r, a niepodzielnym królem okazał się model rozliczenia o nazwie SaaS. Jest to anglojęzyczny akronim „Software as a Service”, czyli sytuacji, gdzie dostęp do danego programu i wybranych lub wszystkich funkcjonalności jest usługą. Można porównać to niejako do leasingu, z tym wyjątkiem, że leasing kończy się wykupem, zwrotem środka trwałego lub pobraniem nowego przedmiotu leasingu. Przy systemie Software as a Service użytkowanie trwa do momentu opłacania abonamentu, a wszelkie ulepszenia i unowocześnienia dostępne są od ręki. Przewidywalność kosztów, możliwość wyboru konkretnych planów abonamentowych czy skalowalność tego rozwiązania to niewątpliwe atuty dla przedsiębiorców. Możemy spodziewać się zatem, że SaaS będzie wiodącym rozwiązaniem w kolejnych latach, a być może model ten wyprze licencje dokładnie tak, jak płyty CD wyparły dyskietki.

Podsumowanie: jak wyglądały najważniejsze trendy IT w 2023 roku?

Powyższe podsumowanie jest – ponownie podkreślmy – naszym subiektywnym zestawieniem i nie musi on odpowiadać prognozom innych specjalistów IT. Przykładowo, nie uwzględniliśmy tutaj trendów związanych z programowaniem no-code i low-code, na co zwracali uwagę analitycy amerykańskiej firmy Gartner. Nie wskazywaliśmy również rozwoju koncepcji IOT, czyli Internetu rzeczy / Internetu przedmiotów, nie omawialiśmy też istnienia urządzeń z czujnikami IOT. To już wymagałoby szerszego omówienia technicznego oraz zrównoważonego rozwoju zakładającego koncepcję inteligentnych, przyjaznych środowisku domów. Technologia minionego roku z pewnością przyniosła wiele interesujących zmian nie tylko w obszarze SI. Obok tego hasła w naszej opinii należy także wyróżnić pojęcia „digitalizacja” i „optymalizacja”. Pierwsze z nich będzie odnosić się do takich treści, jak chmura ogromnych ilości danych czy cloud computing.  Optymalizacja zaś dotyczy wszelkich rozwiązań, których celem jest usprawnienie dotychczas znanych procedur czy poprawa funkcjonowania narzędzi. Zarówno jedno, jak i drugie hasło połączyliśmy w naszych rozwiązaniach dla rozmaitych branż. I tak podmioty gastronomiczne mogą korzystać z Foodeliver, kancelarie prawne z LegallyCRM, zaś instalatorzy OZE z SolarCRM. Jakie trendy przyniesie 2024 rok – to dopiero przed nami, choć na podstawie obserwacji sektora IT możemy poczynić pewne predykcje. Czy okażą się one trafne, tego dowiemy się za rok.